Vergi Hukuku, devletin mali işlerini hukuki biçimde inceleyen kamu hukuku içerisinde yer alan hukuk dalıdır. Ekonomik aksiyonlar içindeyken “vergiyi doğuran olay” gerçekleştiğinde devletin mükellefi vergilendirme işlemi başlar. Vergilendirme süreci içerisinde; tarh, tebliğ, tahakkuk ile tahsil basamaklarından meydana gelir. Verginin tarhı ile vergi alacağının devlet bünyesinde hesaplanmasını; tebliğ ve vergilendirmeyi konu alan konunun mükellefe doğrudan bildirilmesini; verginin tahakkuku, tarh ile tebliğ edilen verginin ödeme basamağına gelmesini; tahsil ise konu olan verginin ödeme aşamasına gelmesini ifade eder.
Vergi Mahkemesini İlgilendiren Konular ve Görevleri
Vergi mahkemesi; idarenin vergi haricinde, resim ve harçları için benzeri mali yükümlerle bunların zamlarına ve de cezalarına ilişkin olan iptal ya da tam yargı davalarına doğrudan bakmakla yükümlü olan idari nitelikteki mahkemedir. Vergi mahkemesi, görev kapsamı kanunda sınırları belirgin olan özel nitelik taşıyan ilk derece mahkemesidir. Bu İdare mahkemesi, genel olarak görevli mahkeme olduğundan dolayı kanunla açık bir şekilde yetki verilmediği zaman vergi mahkemelerinin hiçbir şekilde idari davalara bakma sorumluluğu bulunmaz.
Vergi mahkemelerinin kurulmasında 2576 sayılı kanun etkilidir.
İstinaf ile temyiz kanun yoluna bakıldığı zaman konuyla ilgili olarak idari davalara bakma görevi aşağıda yer alan şu mahkemelerdedir:
- İdare mahkemesi(1. mahkemesi),
- Vergi mahkemesi (1. mahkemesi),
- Bölge idare(İstinaf mahkemesi),
- Danıştay(Temyiz mahkemesi ile bazı idari davalarda 1. mahkemesi).
Vergi Davaları Neleri Kapsar?
İdari yollara kullanılarak herhangi bir şekilde çözülemeyen ya da bu yollar hiç kullanılmadan, yargısal manada çözüme kavuşturulmak istenen uyuşmazlıklar doğrudan vergi yargısının sorumluluk alanına girmektedir. Bir vergi davası açılabilmesi için, mükellefle idare kendi arasında dava konusu olarak gösterebilecek bir ihtilafın yer alması gerekir.
Vergi davaları kendi içerisinde üç başlık altında sıralanmaktadır;
1- Vergi Usul Kanunu gereğince vergi, resim ya da harçlar ile bunların ilgili olduğu faiz ve cezalarını içeren davalar,
2- Gümrük Kanununa göre bir ithalden alınan vergi, resimler ile bunların cezalarına ilişkin olan konuları içerisine alan davalar,
3- Kur farkı, fon ya da benzeri biçimlerde isimlendirilen ve Anayasa’da vergi benzeri özellik taşıyan mali yükümlülük şeklinde ifade edilen yükümlülükler ile inzibati para cezalarını konu alan davalar.
4- Vergi Davaları yukarıda yer alan verilenlerin tamamının tahsil edilmesi sırasında ortaya çıkan ihtilafları konu alan davaları kapsamaktadır.
Vergi Hukukunu İlgilendiren Vergi Çeşitleri Nelerdir?
Vergi hukukunu ilgilendiren vergi çeşitleri birden fazla sayıdadır. Bunlar;
- Gelir vergisi,
- Kurumlar vergisi
- Katma değer vergisi
- Özel tüketim vergisi
- Damga vergisi,
- Motorlu taşıtlar vergisi
- Emlak vergisi
Vergi Ziyaı Cezası Nedir?
Vergi ziyaı cezası, mükellef ya da sorumlu olan tarafından 341. Madde içeriğinde olan durumlarda vergi ziyaına yol açılması durumudur.
Vergi ziyaı suçunu gerçekleştiren kişiler, ziyaı uğrattıkları oranda verginin bir katı karşılığında vergi ziyaı cezası ödemek zorunda bırakılır.
Vergi incelemesine başlanılmasından ya da takdir komisyonuna naklinden sonra verilenler muaf olmak üzere, kanuni açıdan zamanı geçtikten sonra sunulan vergi beyannameleri için bahsi geçen madde gereğince kesilecek ceza oranı ise %50’dir.
